Elikadura egokia adinekoentzat

Oso garrantzitzua da elikadura ona izatea, eta hirugarren adinean zaudenean garrantzia askoz handiagoa da, janaria prestatzeko pauta batzuk jarraitu behar dira pertsonaren arabera.

Adinekoek hipertentsioa,diabetesa edo anemia izateko joera gehiago dute, eta hori ez izateko elikadura hon bat izan behar dute, soilik elikadura egokiarekin lortuko dute modu batez gaixotasun hauek murriztu.

Pertsona asko nagusi egitean jateko joerak galtzen dituzte eta hau ez da batere hona, jateko joerak aldatzean defentzak jeisten direlako, batez ere adinekoetan.
Likidoa ere oso garrantzitzua da; ezinbestekoa da egunero ur kantitate zehatz bat hartzea, edo likido kantitate zehatza, bestela deshidratazioa gerta liteke; beraz gomendagarria da, nahiz eta batzutan egarri ez izan ura edota likidoa hartzea.

Egunean jan behar diren gauzen portzentaia:

Koipeak: %25( gehienbat arrainak eta begetalak)
Proteinak:%20 (Lakteoak..)
Karbono Hidratoak: %55 ( fruituak,lekadunak,fibra...)
Bitaminak ere garrantzi handikoak dira eta mineralak ere batez ere kaltzioa; kaltzioaren garrantzia handia da hezurrekin zerikusi handia duelako.

Bukatzeko,aipatzekoa da komenigarria izango litzatekela abitu txarrak kentzea, adibidez; kafea, alcohola... hauek dosi txikiago batean kontzumitu beharko lirateke.

Etxeko Istripuak ( berria)

Oraintsu egindako datu analisi baten arabera gaur egun hirugarren adinekoek haien etxeetan izandako istripuen %45,7a erortzeak direla.
Ikerketak jakinarazten du istripu hauek( erortzeak) gehienetan etxeetan gertatzen direla, eta horren ondorioz adineko pertsonek produktu espezifikoak eskatzen dituzte haien beharrak arriskurik izan gabe asetzeko.Adinekoek hain zuzen, kexatzen dira uste dutelako gaur egun dauden produktuak zailegiak direlako; hori dela eta merkatura hasi dira ateratzen produktu batzuk hirugarren adinekoen bizitza errezagoa izateko, eta arriskurik gabe erabili ahal izateko, eta aldi berean haien bizi-kalitatea hobeagoa izateko.
Etxekoen Istripuen portzentaia hauxe da:

Erortzeak:%45,7
Zapaltzeak,ebakiak eta eratziak:%19,2
Kolpeak edo kolkak: $14,2
Erredurak: %10,6
Nekea eta esfortzuak: %6,2

Azkenik aipatzekoa da ikerketak esaten duela istripuak gehienetan sukaldeetan gertatzen direla.

Tratu txarrak 3. adinekoei.

Kaixo!! Bloga hasteko,3.adinekoekin zerikusia duten tratu txarrak aipatuko ditut, gaur egun aurrean daukagun zerbait delako:

Hirugarren adinean,gezurra badirudi ere tratu txarrak gertatzen dira, eta egunero ikusten den zerbait da.
Tratu txarrak batzuetan haien etxeetan jasotzen dituzte, bai bere familiarrengandik edo kontratatutako zaintzailearengandik; hau benetan penagarria dela iruditzen zait, haien kabuz defendatzeko kapazak ez diren pertsonak erasotzea edo maltratatzea, argi eta garbi haien eskubideetarako arazo larria dela uste dudalako; bestalde, tratu txarrak batzuetan ere egoitzetan jasaten dituzte, zaintzaileengandik.... hau aztertzean pentsatzen dut,txarra baino txarragoa dela; egoitzan daudelako pertsonak zaintzeko eta ez maltratatzeko....
Maltratua egiteko bi modu bereizten dira nagusiki; alde batetik maltratu fisikoak, eta beste aldetik psikikoak; biak garrantzi handikoak dira, fisikoan eraginak argi eta garbi ikusten dira, baina denborarekin ezabatzen dira; baina psikikoak gerta daiteke inoiz ez ezabatzea.
Nire ustez hirugarren adinean dauden pertsonak dignitatez eta zihurtasunarekin bizi behar dute,haien merezi dutelako, bere bizitza osoan zehar lan egin dutelako azkeneak lasaitasun pixkat izateko; uste dut benetan merezi dutela, eta ez jipoiak edo mespretsua jasatea.

Gerontogimnasia

Kaixo!!!!
Gaur gerontogimnasia zer den eta zertarako balio duen azalduko dut:

Gerontogimnasia ariketa fisikoan oinarritzen da, baina ariketa fisiko lasaia da normalean,jokuak,psikomotrizitatea garatzeko ariketak;eta hirugarren adineko guztiak egin ahal dute.

Gerontogimnasiak helburu zehatzak ditu, eta hauek dira;
Zahartzaroan daudenei gimnasia edo ariketa fisikoa egiteko gogoak sustatzea eta Helduen bizi-kalitatea hobetzea;
Gerontogimnasiari esker zaharren egoera fisikoa eta lokomotorea hobetzen da.
Ariketa fisikoa hirugarren adineko kasu batzuetan pertsonen zoriontasuna dakar, eta horri esker batzuetan ere hirugarren adinekoek berriz baliogarriak sentitzen dira.
Ariketa fisikoa onuragarria eta positiboa da adin guztietan eta gure bizitzako garai guztietan;eta ez du soilik egoera fisikoa hobetzen, egoera mentala ere asko hobetzen du.
Aipatzekoa da ariketa fisikoa taldeka egitea ere komenigarria dela, horrela jendearteko harremanak egongo dira eta sozializazioa egongo da.

Mugikorra hirugarren adinekoentzat

Vodafone-k hirugarren adinekoentzako prestatuta dagoen mugikorra aurkeztu du.
"Emporio life" izeneko proiektua aurrera eramaten.
Proiektu honen arduradunak azaldu dute, nolako funtzionamendua duen mugikorrak, eta zerez osaturik dauden.
Mugikorra menu bat edukiko du,non, soilik telefono zenbakien listara joango den eta baita ere mezuetara; horrela konplikazio handirik gabe adinekoek erabili ahal izango dute.
Horretaz gain pantaila oso tamaina handikoa izango da eta argia laranja izango da, letrak erreztasun handiagoz ikusteko; baita ere botoi gorri bat izango du eta pulsatzerakoan aukeratutako 5 zenbaki garratzitzuenetara sartuko da eta horrela askoz azkarrago deituko du zerbait garrantzitzua gertatzen ari bada.
Nire usten mugikor honen ideia benetan garrantzitzua da, gezurra badirudi ere gaur egun mugikor baten erabilera kasu batzuetan ezinbestekoa delako, eta hirugarren adinekoekin ez da desberdin gertatzen, kasu batzuetan laguntza behar dute, eta ez dute nola abisatu, mugikorrarekin berriz hau ez litzateke gertatuko. Beraz mugikor berezi bat egitea hirugarren adinekoentzako oso ondo iruditzen zait; arrunt bat ez dakitelako askotan erabiltzen, haientzako oso zaila delako.

Alzheimer.

Kaixo!!!!!

Alzheimerrari buruzko informazioa aipatuko dut gaur, alzheimerra gero eta ugariagoa delako, eta gehienbat zahartzaroan agertzen delako.
Alzehimerra gaixotasun neurogeneratiboa da batez ere eta zahartzaroko dementziarean eragile nagusiena da.
Gehienetan,50 urtetik gora agertzen da eta normalean ez ditu sintomak, pixkanaka nabaritzen da gauza batzuk oroitzen ez dutela, eta azkenean oroimen falta handia dago alzheimerra duten pertsonetan.Oroimenaren galera progresiboa gertatzen da.
Gaixotasuna normalean 10-12 urte bitarteko luzapena du; baina hori pertsonaren arabera alda daiteke.
Alzheimerra 3 fase nagusi ditu:
Hasierako fasea: Gaixoa bere kabuz gauzak egiteko gai da, eta soilik noizbein gainbegiratze bat jaso behar du.
Erdiko fasea: Gaixotasuna aurrera doan bitartean, gaixoa gauza batzuk bere kabuz egiteko gai izango da( komunera joan...) baina beste batzuk laguntzarekin egin beharko ditu( bankura joan...)gaixotasuna aurrera doan bitartean objetuak edo gauzak errekonozitzeko gaitasuna galduko dute.
Azkeneko fasea(fase terminala): Besteengan guztiz dependientea izango da, mugikortasuna galduko du eta bere kabuz ere batzutan hitz egitea zaila izango da.
65 urtetik berako pertsonetan alzheimerra %2-3 an dago finkatua. 85 urtetik gorako pertsonetan portzentaia askoz handiagoa da,%25-50 artekoa hain zuzen.

Bukatzeko, azaldu behar dut hau aukeratu dudala, oso garrantzitzua iruditzen zaidalako gaixotasun honetaz jabetzea, ez dakigulako zer gertatuko zaigun, edo gure familiakideei zer gertatuko zaien, eta benetan honetaz zerbait jakitea garrantzitzua iruditzen zait.

3. Adinekoentzako egoitzak

Aupa!!!!

Gaur,Egoitzak eta haien funtzionamendua azalduko dut:

Egoitzak hirugarren adinekoentzako funtzezkoak dira; batez ere haien kabuz baliatzeko gai ez direnentzako, eta beren familiarrak zaindu ezin dutenentzako; batzutan ere haiek nahi dute egoitzetara joan, bertan bakarrik ez direlako egongo.
Egoitzetan hainbat pertsona lan egiten dute, eta hauek saiatzen dira, helduen bizitza hobeagoa egiten.
Hauek dira normalean lan egiten duten pertsonak: erizainak, auxiliarrak, mediku bat, psikologoa, gizarte hezitzailea, animatzaile soziokulturala,nutrizionista.... hauek garrantzitzuenen artean daude; gero baita ere garbitzaileak, seguritatea... lan egiten dute; hauen guztien artean hirugarren adinekoen bizitza hobea egiten dute pixkanaka eta horrela ez daude bakarrik haien etxeetan.
Horretaz gaien hirugarren adinekoen arteko erlazioa benetan garrantzitzua da; jende berria ezagutzea, ezagutzak konpartitzea... horrela berriro bizitzarekiko poza izaten dute.
Egoitzak benetan garrantzitzuak eta baliagarriak dira, pertsona askoren bizitza errezten duelako eta laguntza ematen duelako.
Azkenik aipatzekoa da egoitza pribatuak eta publikoak daudela; batzuetan publikoetan leku bat egotea zaila da. Azken finean bietan ordaindu beharra dago, baina nire ustez kasu batzuetan beharrezkoa den zerbait denez pena merezi du ordaintzea.

Eguneko Zentruak

Kaixo berriz!!!!!

Gaur hirugarren adinekoentzako Eguneko Zentruak zertarako erabiltzen diren azalduko dut:

Eguneko zentruak gehienbat haien kabuz baliatzen direnentzako zuzendutak daude batez ere; baina badaude ere eguneko zentruak arazoak edo pixkat gaizki dauden zaharrak ere dituztenak.
Goizeetan gozaldu oztean, ongi prestatuta dagoen autobus txiki bat, pasatzen da jendea biltzen zentrura eramateko, bertan ekintz batzuk egiten dituzte, manualidadeak, gimnasia.... psikomotrizitatea garatu... bertan bazkaltzen dute, eta arratzaldez ere ekintzak egiten jarraitzen dute(siesta botatzeko aukera ere badute, eta azkenean normalean arratzaldeko 8etan edo horrela autobusa etxera bueltatzen ditu.
Udan, txangoak egiten dituzte, mendira, igerilekuetara....
Azken finean eguneko zentruaren helburua da, hirugarren adinekoek bakarrik ez egoteak egunean zehar, eta horretaz gain haien gaitasunak ez galtzea. Eta gehienetan haien helburua lortzen dute, bertan prestatutako ariketekin edo ekintzekin.